Yıldız Kenter’in Ardından Söz Öğrencilerinde

Bir Yıldız Kaydı Bir Devir Kapandı.

Tiyatro Divasını “canikolarım”diye sevdiği öğrencileri hocaların hocası Yıldız hocalarını sonsuzluğa uğurladı.Uzun süredir tedavi gören Yıldız Kenter, akciğer rahatsızlığı sebebiyle 17 Kasım’da tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirdi.

Sanat camiasını büyük üzüntüye boğan ölümünün ardından sanat dünyasına kazandırdığı bir çoğunu yakından tanıdığımız öğrencileri son anına kadar hep yanındaydılar.Kadınca ailesi olarak sanat dünyamıza, ailesine ve sevenlerine baş sağlığı diler her sahnede her zaman parlayan bir yıldızı sanat dünyasına miras bırakan unutulmaz diva Yıldız Kenteri rahmetle anıyoruz

Hepsi ayrı ayrı duygularını dile getirirken hastalığı sırasında ve hastanede yanından ayrılmayan Filiz Kutlar dev sanatçıyla paylaştığı anıları kaleme aldı.

Bazı insanların ölümsüz olduğunu düşünürüz, onlara ölümü yakıştırmayız çünkü. Yıldız Kenter’in ölümü kaç gündür beklenen bir şey olmasına rağmen kaybettiğimizi öğrendiğimde sanki içimde bir şey koptu. Bir dönem bitti ne yazık ki. O artık bir efsane olarak kalacak.

Konservatuara yeni başladığım günleri düşünüyorum, hepimiz hayranlıkla izlerdik onu. Öyle bir büyüsü öyle bir tavrı vardı ki… Genellikle kahve ve bej tonları kıyafetler giyerdi. Bir zarafet timsaliydi. O yılları düşündüğümde onu kahverengi dar eteği aynı renk ince kazağı, boynunda bir fular ve zarif küçük bir bereyle anımsıyorum. Büyük bir sanatçının karşısında olmak bizleri çok heyecanlandırırdı. Derste yanımda oturan Perran Kutman eyvah bize sıra geliyor, bizi kaldıracak diye beni dürterdi, heyecandan titrerdik.

Her ders aynı zamanda bir hayat dersiydi. Disiplinli, sıkı çalışmayı ondan öğrendik. Kenter tiyatrosunda çalıştığım yıllarda saatlerce prova yapardık. Hiç yorulmak nedir bilmezdi. Ne su ne yemek, aklına bir şey gelmezdi. Sonunda biz pes eder, “Bir ara verelim hocam” derdik, kendi de biraz dinlenirdi. Tiyatrosunda çalışan bütün oyuncular gibi hep öğrenmeye devam ettik. Bunlar bütün öğrencilerinin bildiği şeyler zaten. Yüzlerce oyuncu yetiştirdi, kadar çok oyuncuda emeği var ki… Öğrencisi Mustafa Alabora Yıldız hocanın asistanıydı ama ne asistan, bizi yorulmadan saatlerce çalıştırırdı. Hepimizi alıp o zaman Beyazıt’taki sahaflara götürür, seçtiği tiyatro kitaplarını aldırırdı.

Son yıllarda fırsat buldukça ziyaretine gidiyordum, birlikte birer kadeh bir şey içip sohbet ediyorduk. Hiç unutmuyorum geçen yıl bir sohbet sırasında bana; “Bu tiyatro ne olacak, ben bu tiyatroya hayatımı verdim” dedi. Gerçekten İstanbul’un en güzel tiyatrosu bu, ne olacak, içler acısı bir halde, çürüyor.

Geçen yıl 90. doğum yıldönümünü kutladığımız gün canım Tilbe (Saran) getirdiği taze çiçeklerden yapılmış tacı Yıldız hocanın başına koydu. O haliyle öylesine zarif, öylesine hoştu ki… Birçok fotoğraf çektik. Şimdi son yıllarda doğum günlerinde çekilen fotoğraflarına, oyun fotoğraflarına bakıyorum. Artık onlar sadece değerli birer anı. İçim öylesine acıyla dolu ki… Son zamanlarda her gidişimde bana; “Filiz’ciğim nasılsın, mutlu musun, hayatın nasıl geçiyor” diye sordu. Laf olsun diye değil, içtenlikle nasıl olduğumu merak etti. Beş altı gün önce gene ziyaretine gittiğimde, kısa bir sohbet edebildik. Yanından ayrılırken, “Gidiyor musun?” diye sorunca, “Hocam gene geleceğim” dedim. “Daha sonra geldiğinde beni burada bulamayacaksın” dedi. Allak bullak oldum, yanından ayrılınca gözyaşlarımı tutamadım.

Bu akşam hastanenin kafesinde bir avuç yakınıyla otururken Yıldız hocam için gazeteye bir yazı yazmam istendiğinde, orada olan dostlarından, öğrencilerinden kısa yorumlar alabileceğimi söyledim. Sonra gördüm ki herkes Yıldız hanımı dostluğuyla, içtenliğiyle ve büyük oyunculuğuyla anmış. Sonra ilk Haldun Dormen’den Yıldız hanım için duygularını aktarmasını istediğimde şunları söyledi; “Bence Türk tiyatrosunun güneşi söndü” dedi. Kısa, içten herkesin duygularına tercüman olan bir cümle. Evet büyük, parlak bir güneşti o. Sizi hiç unutmayacağım canım hocam.

Hastanede bulunan öğrencilerine onun için bir şeyler söylemelerini rica ettim, işte söyledikleri:

KİM NE DEDİ 

Müjdat Gezen: Onu hiç unutmayacağım

1961 yılından beri konservatuarda hocamdı ve hala hocamdı. Her hafta telefonda konuşuyorduk, iki haftadır konuşamadık. Dün gece haberi alınca hastaneye gelmek üzere hareket ettim fakat almıyorlardı. Bugün bu haberi duyunca atladık, geldik. Bende çok büyük emeği vardır, emek çok kutsaldır benim için. Onu hiç unutmayacağım, onu hiç unutmayacağım.

Mustafa Alabora: Binlerce öğrenci yetiştirdi

1962 yılında konservatuara girdiğimde 17 yaşındaydım, Yıldız hanım da 3 yaşındaydı. Demek ki 57 senedir tanıyorum. Sonra 4 sene tiyatrosunda oynadım. Ondan sonra benim hayatta klasik müziği sevmeme, Shakespeare’i sevmeme, çok kitap okumama neden olan çok özel bir insandır. Beş yıl hocalığımı yaptıktan sonra ben 27 yaşımdayken beni asistanı olarak, yardımcı hoca olarak konservatuara almıştı. Geçen sene tam bir sene önce onun doksanıncı yaş gününü kutladık Müjdat, ben o öylece bir resim çektirmiştik, çok mutlu olmuştu. İyi ki o günü yaşadık. Ne diyelim koskoca Yıldız Kenter. Binlerce öğrenci yetiştirdi. Bu dünyaya çok önemli izler bıraktı. Yıldızlar yağsın.

Tilbe Saran: Taparsa güzele tapardı

Sadece bilgi aktaran değil hayatımızı şekillendiren, mühür basan bir öğretmendi. Güçlü olduğu kadar kırılgan, sert olduğu kadar yumuşacık, inatçı, cesur, meraklı, özgür, kışkırtıcı, ezber bozan bir eğitimciydi. Ve hep aşkla tiyatro için yana yana yaşadı. Onun için yaşamak sahnede olmaktı. Oynamak soluk almak, var olmaktı. Ve taparsa “güzel”e tapardı… Dağlara, ağaçlara, çiçeklere batan güne, doğan güneşe, şakıyan kuşlara ve çocuklara.

Nergis Çorakçı: Kenter Tiyatrosu’nun ışığı yanmalı

Çok üzgünüm. “Tiyatro annemi” kaybettim. Galiba en büyük sorumluluğumuz Türk Tiyatrosu’nun değerli bir mirası olan Kenter Tiyatrosu’nun ışığının yanmasını sağlamak. Umarım ve umut ediyorum ki bunu gerçekleştirebiliriz.

Yasemin Alkaya: O artık ölümsüz

Türk tiyatro ve sinemasının tüm oyuncularına hocalık yapmış hocaların hocası büyük oyuncu Yıldız Kenter’in bende emeği büyüktür. Dört yıl her gün yalnızca oyunculuk değil aynı zamanda hepimize hayat dersi de verdi. Yaptığım her şeyde her gün türlü nedenlerle aklıma gelir ve sözlerini hatırlarım. Büyük bir zekâdır ve aynı zamanda çok özel bir espri anlayışı vardır. Asker gibi disiplinli ve karınca gibi çalışkan olmayı, sorulara anında çözüm üretmeyi, sıkıntılarımızı asla göstermemeyi, en zor şeyi dahi sanki herkes yapabilirmiş gibi kolayca yapmayı, hiç yorulmamayı, duygularımızdan korkmamayı, sürekli gözlem yapmayı ve en önemlisi hep aşkla yaşamayı öğrendik, o artık ölümsüz…

Mahzun Kırmızıgül: Güle güle Beyaz Melek

Senaryosunu yazdığım, ilk filmim olan Beyaz Melek’e yönetmen ve oyuncu arayışlarındayken çekinerek teklif götürdüğüm Yıldız Kenter’in ‘’Ben bu filmde oynarım ama sen yöneteceksin’’ demesiyle hiç yönetmenlik yapmamış olan ben hayatımda ilk defa yönetmen koltuğuna oturdum. İlk gün sette bana “Mahsun hocam” dediği anki duygularımı tarif edemem. Beyaz Melek benim ilk, onunsa son filmi oldu. Bana kattığı değerler için ona minnettarım. Tiyatro ve sinema dünyasının altın kalpli yıldızı, çok değerli bir Cumhuriyet kadını, unutulmayacak izler bıraktı. Güle güle Beyaz Melek…

YILDIZ KENTER KİMDİR?

>>Sanatçı Kenter, 1928’de İstanbul’da doğdu. Asıl adı Ayşe Yıldız olan Kenter, Olga Cynthia (Nadide) ile Ahmet Naci Bey’in çocuğu olarak dünyaya geldi. Ablası Güner, ağabeyleri Nedim ve Mahmut ile küçük kardeşi Müşfik’ten oluşan 7 kişilik bir ailede büyüyen Kenter, Ankara Devlet Konservatuvarını bitirdikten sonra, Ankara Devlet Tiyatrosunda çalıştı. Usta sanatçı, 1956-1959’da çalıştığı Devlet Tiyatrosu’ndan ayrıldıktan sonra bir yıl Muhsin Ertuğrul ile çalıştı, daha sonra kardeşi Müşfik Kenter ve eşi Şükran Güngör ile Kent Oyuncuları topluluğunu kurdu.

>>Ankara Devlet Konservatuvarı, İstanbul Belediye Konservatuvarı ve İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümünde bölüm başkanlığı da yapan usta sanatçı, üç kez Altın Portakal ödülünün sahibi oldu.

>>Sanatçı ayrıca, Sovyetler Birliği, ABD, İngiltere, Almanya, Hollanda, Danimarka, Kanada, Yugoslavya ve Kıbrıs’ta İngilizce ve Türkçe oyunlar sergiledi.

>>Shakespeare, Çehov, Brecht, Arthur Miller, Sergey Kokovkin gibi uluslararası yazarların yanı sıra Melih Cevdet Anday, Necati Cumalı, Adalet Ağaoğlu, Muzaffer İzgü’nün oyunlarını da sahneye koyan Kenter, 1981’de “Devlet Sanatçısı” unvanı aldı.

>>Yıldız Kenter, kariyeri boyunca birçok festivalde “En İyi Kadın Oyuncu” ödülünü kazanırken, 1995’te Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından tiyatro sanatına katkılarından ötürü Onur Ödülü’ne layık görüldü. Sanatçı ayrıca, 1998’de Cumhurbaşkanlığı Büyük Kültür ve Sanat Ödülü, 1999 ve 2000’de Afife En İyi Kadın Oyuncu Ödülü’nü aldı.